FC Barcelona inpui, Camp Nou khawlaiah chuan an mihrang ropui Johan Cruyff-a lim dah a ni a, chumi lim hnuai maiah chuan he thu hi ziah lan a ni: “Salid y disfrutad” (Sap Tawngin: “go out and enjoy”; Mizo Tawngin: “Kal chhuak la, nuam va chen rawh) tih hi. He thu hi 1992 European Cup Final-a Barcelona-in Sampdoria an khelh tuma Barca manager Johan Cruyff-a’n a player-te a hrilh kha a ni. Hemi tuma European Cup title chawitu Barcelona team hi ‘The Dream Team’ ti hiala an hriat tak kha a ni.
JOHAN CRUYFF CHU:
March ni 24, 2016 khan hun rei tak cancer natna nena an inbeih hnuah Dutch mihrang Cruyff chuan khawvel mite min mangtha a; Camp Nou kawta a lim zun danglam tak nei ding chu a ropuina phelsawm fe hnua thil nawi pakhat ang chauh a la ni. Hendrik Johannes ‘Johan’ Cruyff hi April ni 25, 1947 khan Amsterdam khawpuiah a piang a; Ajax Amsterdam stadium atanga mel 5 vel leka hlaah a naupan khawlai nun a hmang a ni. Kum 12 mi lek a nihin a pa kum 45 mi chuan ‘heart attack’ avangin a boralsan a, hei hian a nun a nghawng nasa hle a ni. “Ka pa thihna khan min nghawng na hle mai a, rilru lamah nasa takin hliampui ka tuar a ni. Kum 45 mi ka nih khan lung lamah harsatna ka nei ve a, ka pa kum ang chiahah khan ka thi ve dawn niin ka inhria a, mahse science lama thiamna chuan kei chu min chhanchhuak a, ka pa erawh kha chu a ni ve lo,” tiin a kum 50-na an lawmnaah lungchhe takin a sawi.
A pa hi football ngaina em emtu leh a fapa professional footballer a nih ngei theihna atana fuih nasa em em thintu a nih angin, a pa thihna hian Cruyff hi nasa lehzuala bei turin a fuih ta zawk a. Tin, Ajax-a chhuatnawttu anga thawk, a nu chuan chhungkaw ei bar zawn kawngah harsatna a tawk chho bawk nen, Cruyff chuan tumruhna a nei thar ta zel a ni. A nu hian a pasal pahnihna ni turin Ajax-a an field hand, Henry Angel chu a nei a, hei hian Cruyff-a football zinkawng chu a sat eng nasa ta hle a ni.
Cruyff hian kum 10 mi a nihin Ajax naupang team a zawm a, kum 1964 khan a game hmasa ber a khel a, goal a khung nghe nghe; a bak zawng chu thawnthu ngaihnawm sawi ban theih tawh loh tur a ni. Ajax tan hian kum 1964 atanga 1973 chhung khan a khel a, goal 190 lai a thun hman a, 1973 atanga 1978 chhung khan Barcelona tan khelin goal 48 a thunsak bawk.
A ROPUINA CHU:
‘El Salvador’ (Mizo Tawngin: Chhandamtu) tia hming lem an pek, Cruyff hian nasa takin khawvel football a thlak danglam a; amah atanga tui rawn hnam chhuak ‘Total Football’ chu khawvelin a theihnghilh tawh ngai loh tur a ni. Ama hmingchawi hian Educational hubs: Cruyff Institute (panga lai), Cruyff Academy (pathum lai), Cruyff College (Mexico, Peru, Spain leh Netherlands-ah), Cruyff thawmhnaw brand leh Cruyff football thlengin a awm a, ‘Cruyff’ tih hming chu football sakhaw pakhat a ni hawt mai.
Tuna European club tha ber berte hi kan en a nih chuan, Cruyff-a philosophy kan hmu thei ang. Pep Guardiola-a Manchester City (flowing football) te hi Cruyff-a’n Barca a enkawl laia a style hman updated version a tih theih ang. Liverpool boss, Jurgen Klopp-a high pressing game-ah te pawh hian Cruyff-a philosophy chuan thuk takin zung a kai bawk a; tin, Bayern Munich player tha, Joshua Kimmich-a football khelh dan hi Cruyff-a duhthusam inkhelh (Sap sawi dan takin: Archetypal cruyff player) a ni bawk. Kimmich-a’n harsa lo tak maia a khelhna position a han sawn zung zung thinte leh chute ang ti thei tura theihna (ability) a han neite hi Cruyff-a ‘total football’ philosophy rah chhuah a tih loh theih loh a ni.
THIL THAR SIAM CHHUAKTU CHU:
Cruyff-a ropuina chu Ajax Amsterdam atanga rawn intan a ni a, Ajax leh Netherlands chu sang takah player angina a vawrh chho a; chu mai bakah inkhelh a chawlhsan hnuah pawh he club hi nasa takin a chawi kang leh a ni. Kum 2012 khan Ajax academy chu a siam thar a (reboot), hun rei tak hnuah Ajax chu club tha tak a rawn ni leh thei a nih kha. He academy siamtharna hian players tha tak tak – Matthijs de Ligt, Frenkie De Jong, Van de Beek, etc. te a rawn siam chhuak a. Tin, hei bakah hian Spain Golden Generation ti hiala an sawi thin, kum 2008 atanga 2014 chhunga player-te kha a kut chhuak an tam hle bawk.
Heng player-te hian Spain chu 2010 World Cup bakah European Championship tum hnih (2) lai an chawi a nih kha. Tin, hei bakah hian khawvela coach tha ber ber – Pep Guardiola, Jurgen Klopp, Arsene Wenger, etc. te chu nasa takin ani hian a ‘influence’ bawk a ni. “Johan Cruyff chuan biak in chu rawng a hnawih a, Barcelona coach lo awm leh zelte chuan chu chu an chei thar ve leh chauh a ni,” tiin Barcelona ropui laia an manager Pep Guardiola chuan a sawi hial.
THE REBEL: TOTAL FOOTBALL CHU:
Cruyff-a sulhnu ropui hi thlur hnihin a then theih awm e: Dutch football thlak danglam hlawktu a nihna leh 1988 atanga 1996 chhunga manager anga Barcelona hlawhtlinna a pekte kha.
1970 chho vela Netherlands’ Golden Generation an tih kha amah atanga intan a ni a; a mentor Rinus Michels (Kum 1999-a FIFA Coach of the Century-a an thlan) khan football khelh phung ‘total football’-in a thlakna kawngah khan a thluak hmang nasa hle mah se, a hlawhtlinna tak tak erawh Johan Cruyff atanga intan a tih theih awm e. Tun hma chuan football khelh dan phung ni thin chu hei hi a ni: outfield player 10-te chuan position nghet (rigit positioning) an nei a, man-marking (inmal chan) chu thil pawimawh ber leh ngei ngei thil a ni. Hei hi Cruyff chuan thlak danglam a duh tlat.
3-5-2 ringawta khelh thin sport chu, 4-3-3 a mihring inrema khelh a rilruk ta a. A hun lai chuan mite nuih rawn a ni. Mahse, player tinte’n awm hmun nghet an neih chu Cruyff chuan a duh lo bur a, inkhelh laklawh lai chuan defender chuan winger hna rawn thawkin, midfielder chuan forward hna a rawn thawk bawk a, a chang leh midfielder chuan centre back hna a rawn thawk ve bawk a, chutiang zelin outfield player 10-te chuan position tina khel thei tura thiamna (ability) neih tumin training an han nei ve ta bawk a. A rah chhuah chu thlum tak a ni, thlum tak.’
He a total football hian tuna hmuhnawm ti taka kan thlir thin football hi a hring chhuak a, boring lek lek hman tawh sport chu a chhanhim a tih theih awm e. Ani zarah full back/wing back ropui – Roberto Carlos, Marcelo, Phillip Lahm, Dani Alves, etc. te kan hmu ta a, total football-in a hrin zel – inverted winger, box-to-box midfielder te, false nine, etc. thlengin a lo piang chhuak ta a ni.
Ani hi mi danglam tak, a hmaa miten ‘a tha ber’ an tih vang ngawta zawm ve ngawt duh lo mi a ni a, engkim chu a aia thaa thlak duh fo mi a ni. Entirna pakhat han tarlang ta i la: kum 1974 World Cup khan Netherlands chuan anmahni sponsor-tu Adidas kawr an ha leh a, mahse adidas three stripe nghet taka a awm reng thin chu duh lovin company chu a nawr lui a; adidas chuan ama hak tur bik two-stripe an siamsak ta ringawt a ni.
“Ka tan chuan football chu thinlung atanga chhuak thil a ni a; mawi taka goal thun tum renga khelh tur a ni. Ennawm a ni tur a ni a, thluak hmanga khelh tur a ni. A hmun dik takah a hun dik taka i awm a ngaihna thin infiamna a ni a, hma lutuk emaw tlai lutuka thlen a rem lohna a ni,” tiin a chanchin a ziahna lehkhabu (autobiography) “My Turn” tihah a ziak lang nghe nghe.
THE CRUYFF TURN:
He Dutch playmaker ropui hian Dutch team chu World Cup 1974 final thlenpui mahse, final-ah hian Franz Beckenbauer-a Germany team an hneh zo lo va; mahse, he team ropuina erawh khawvel awm chhunga sawi fo tawh tur an tling hial a ni.
Tin, a larpui em em, a signature move, ‘Cruyff Turn’ an tih pawh hi khawvelin a theihnghilh ngai tawh loh tur a ni. He thil hi 1974 World Cup group stage atanga rawn lar tan kha a ni. Netherlands leh Sweden an inkhelh tumin Swedish defender Jan Olsson chuan nasa takin a va chuh (press) a, Cruyff chuan 180 degree-a inherin ball chu defender hnung lamah a thai let a, a bum chiang kher mai. Mipui an sahawk a, hmuhnawm an ti kher mai. Heti ang inherna (turn) hi tun thleng pawhin player tam takin an la hmang tangkai hle a ni.
Ani hi player leh manager danglam tak a nihna chhan chu a hmaa miten ‘tha ber’ leh ‘tihphung nghet’ (tradition) anga an lo neih tawhte zawm ve mai tum ngai lo mi (rebel) a ni a, ani chuan eng lai pawhin thil thar tha bik hmuh chhuah a tum fo thin a ni.
TLIPNA:
Johan Cruyff hi Ajax leh Dutch mi ropui bik a nih piah lamah FC Barcelona ropuina kawng kawhhmuhtu mi pawimawh tak a ni a, player angin Barca chu LaLiga title pakhat a chawipui a, tin, manager angina a zawnin LaLiga title pali (4) lai a chawi a, European Cup (tuna Champions League) vawi khat a lakpui bawk a ni. Heng thilte hi season 8 Barca a enkawl chhunga thil thleng a ni.
A jersey no. 14 chu Argentina-in Diego Maradona-a no. 10 an ngai ropui ang leh, Brazil-in Pele-a no. 10 an ngai ropui ang bawkin Dutch National team chuan an ngai ropui hle a ni. Ani hian mi hneh theihna riau a nei a, a finna leh huaisenna chuan team Board-te a timangang thin hle a, mi thu a kip-a-kawia zawm mai mai thin a ni lo. Tin, zalenna a ngaipawimawh hle a, nuam ti tak leh hahdam taka inkhel turin a player-te a fuih nasa thin hle a ni.
“Ani hi chu football-a James Dean (American lemchang thiam, ‘Rebel Without a Cause’-a rawlthar nun zalen ta kanga chang) ang mai hi a ni a, tum khat chu Stasbourg-ah inkhelh hma darker khat la awmah amahin sandwich a ei lai kha hmu a, ‘tichuan a hunah khelmualah a tlan lut a, player tha ber a va ni leh nghal thei a ni,” tiin Arsenal boss hlui Arsene Wenger chuan kum 2017 khan a sawi.
written by : Dustin Lalkulhpuia
Subscribe Youtube channel : Tonight's Sports with Dustin